Dersin Kodu ve Adı: SOS 316-Türk Sosyoloji Tarihi I

Dersin Türü: Zorunlu
Dersin Düzeyi: Lisans
Dersin Yılı ve Dönemi: Üçüncü Yıl, Bahar
Dersin Süresi: Bir yarıyıl, haftada 3 saat kuramsal, toplam 3 saat
Dersin Ön Koşulu: Yok
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Kredisi: 3 0 3
ECTS Kredisi: 6
Dersin Sorumlusu: Dr. Nevin Güngör Ergan
Dersin İçeriği:

• Türk sosyolojisinde ilk isimler olarak Farabi, Kaşgarlı Mahmut ve Yusuf Has Hacip ile  onların sosyolojik açıdan önemli eserleri.
• XVI. Yüzyılla başlayan gelişmeler: Siyasetnameciler (Koçi Bey, Defterdar Sarı Mehmet Paşa) ve Tarihçiler (Naima ve Ahmet Cevdet Paşa).
• Türkiye’de sosyolojinin kuruluşunun fikri zeminini teşkil eden II. Meşrutiyet dönemi fikir akımları ile bu dönemin önemli yayın organı Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası  yazarları (Ahmet Şuayıp, Bedi Nuri, Satı Bey).
• Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin’in Türkiye’de ulus-devletin kuruluşu, Cumhuriyet  reformları ve Türk sosyal yapısının şekillenmesi üzerindeki etkileri
• Mehmet İzzet’in Türkiye’de idealist felsefe ve sosyolojinin sistemleşmesi yönündeki çalışmaları.
• Cumhuriyet reformlarının halka benimsetilmesi ve halkın kültür düzeyinin yükseltilmesi  sürecinde Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun çalışmaları.

Dersin Amaçları: Bu dersin sonunda öğrenci Türk sosyolojisinde ilk isimleri (Farabi, Kaşgarlı Mahmut ve Yusuf Has Hacip) ve onların sosyolojik açıdan önemli eserlerini; VI. Yüzyılla başlayan gelişmelerde Siyasetnamecilerin (Koçi Bey ve Defterdar Sarı Mehmet Paşa) ve Tarihçilerin (Naima ve Ahmet Cevdet Paşa) görüşlerini; II. Meşrutiyet Dönemi fikir akımları ile bu dönemin önemli yayın organı Ulum-u İktisadiye ve İçtimaye Mecmuası yazarları Ahmet Şuayıp, Bedi Nuri ve Satı Bey’in görüşlerini; Ziya Gökalp ve Prens Sabahaddin’in Türkiye’de ulus-devletin kuruluşu, Cumhuriyet reformları ve Türk sosyal yapısının şekillenmesi üzerindeki itkilerini; Mehmet İzzet’in Türkiye’de idealist felsefenin kuruluşu ve sosyolojinin sistemleşmesi yönündeki çalışmalarını; Cumhuriyet reformlarının halka benimsetilmesi ve halkın kültür düzeyinin yükseltilmesi sürecinde Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’nun çalışmalarını açıklayabilecek, yorumlayabilecek ve değerlendirebilecektir   
Öğretim Yöntemi: Anlatım ve tartışma.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı sınav (iki ara sınav (%50) ve bir final (%50)
Önerilen Kaynaklar:
Öğretim Üyesinin Ders Notları.
Güngör, Nevin. (1991) Kültür Eğitim ve Dil Üzerine Görüşleri ile Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
Güngör- Ergan, Nevin. (1998) Mehmet İzzet’in Sosyolojik Görüşleri, Ankara.
Mehmet İzzet. (1981) Milliyet Nazariyeleri ve Milli Hayat, (Haz: Halil Açıkgöz) 3.b., İstanbul: Ötüken Yayını.
Prens Sabahaddin. (1999) Türkiye Nasıl Kurtarılabilir? Ve İzahlar, (Çev: Fahri Unan) Ankara: Ayraç Yayını.
Ziya Gökalp. (1976) Türkçülüğün Esasları (Haz. Mehmet Kaplan) İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayını.